Wypalenie zawodowe – co dzieje się w organizmie?
Wypalenie zawodowe to nie tylko stan psychiczny, ale fizjologiczna odpowiedź organizmu na długotrwały stres. Biologicznie przypomina przewlekły stres i jest związane z zaburzeniami w układzie nerwowym, hormonalnym i odpornościowym.
1. Mózg i układ nerwowy – zmęczenie i przeciążenie
Wypalenie zawodowe prowadzi do dysfunkcji układu limbicznego i kory przedczołowej, które odpowiadają za emocje, motywację i podejmowanie decyzji.
🔸 Zmniejszona aktywność kory przedczołowej → trudniej się skupić, pojawia się mgła umysłowa.
🔸 Nadaktywność ciała migdałowatego → wzrost reaktywności emocjonalnej (drażliwość, lęk).
🔸 Zmniejszenie ilości neuroprzekaźników (dopamina, serotonina, GABA) → spadek motywacji, poczucie pustki, trudność w odpoczynku.
👉 To sprawia, że osoba wypalona czuje emocjonalne wyczerpanie i brak radości z pracy.
2. Hormony stresu – kortyzol i adrenalina
Wypalenie zawodowe wiąże się z długotrwałym pobudzeniem osi HPA (podwzgórze-przysadka-nadnercza), czyli systemu odpowiedzialnego za reakcję na stres.
🔸 Na początku stresu → nadnercza wydzielają kortyzol i adrenalinę, które podnoszą energię i pobudzenie.
🔸 Przy długotrwałym stresie → nadnercza zaczynają „przegrzewać się”, co prowadzi do spadku poziomu kortyzolu i przewlekłego zmęczenia.
👉 Skutek? Zmęczenie, osłabienie odporności, wahania nastroju, trudności z koncentracją.
3. Układ odpornościowy – stan zapalny
🔸 Przewlekły stres prowadzi do wzrostu cytokin zapalnych (IL-6, TNF-α), które mogą wywoływać objawy podobne do depresji.
🔸 Układ odpornościowy zaczyna działać nieprawidłowo, co zwiększa podatność na infekcje.
👉 To sprawia, że osoby wypalone zawodowo częściej chorują, czują się osłabione i mają objawy podobne do grypy.
4. Układ sercowo-naczyniowy – ryzyko chorób
🔸 Przewlekły stres podnosi ciśnienie krwi i tętno, co obciąża serce.
🔸 Wypalenie zawodowe zwiększa ryzyko nadciśnienia, cukrzycy i chorób serca.
👉 Osoby wypalone często skarżą się na kołatania serca, bóle w klatce piersiowej i skoki ciśnienia.
Podsumowanie – co dzieje się w organizmie?
✔ Mózg – osłabiona motywacja, mgła umysłowa, emocjonalne wyczerpanie.
✔ Hormony stresu – najpierw ich nadmiar, potem wyczerpanie.
✔ Układ odpornościowy – stan zapalny, częstsze choroby.
✔ Serce i ciśnienie – większe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Wypalenie zawodowe to nie tylko problem psychiczny – to stan biologiczny.
Wszelkie podobieństwo do osób i zdarzeń jest przypadkowe. Imiona i nazwiska są fikcyjne. Wszelka zbieżność jest przypadkowa. Wszelkie przedstawione zdarzenia i osoby są fikcyjne.