Stres nie taki straszny...
Tak.... ale jeśli nie jest emocją chroniczną lub traumatyczną.
Stres to bardzo potrzebna emocja Dzięki niej wiemy, że trzeba podjąć działania. Stres jest konieczny do przetrwania i radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Stres można wykorzystać bez wątpienia pozytywnie.
Stres jest sposobem działania, żeby się zmobilizować i zaktywować do działania aby przywrócić równowagę ciału. Stresory wywołujące stres to wszystkie czynniki, które wybiją nas z równowagi. Stresory mogą być fizyczne, psychiczne, chemiczne. W skrócie w ujęciu czysto biologicznym, podwzgórze monitoruje i analizuje parametry ciała / zbiera informacje również z kory mózgowej (zakręt obręczy) -myśl, oczekiwania, kłopoty, rozczarowania itd., następnie uruchamia reakcję stresową wpływając i dostosowując ciało do "potrzeb chwili". Podwzgórze poprzez przysadkę mózgową wytwarza hormon ACHT, który trafia do nadnerczy, które produkują hormon stresu kortyzol.
Podwzgórze również wpływa na pień mózgu, powodując aktywację układu współczulnego, który w różnych narządach powoduje wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny (hormony stresu). Wskazane hormony zmieniają zachowanie naszego ciała (bicie serca, ciśnienie, szybszy oddech, wydzielanie glukozy jako paliwa dla narządów).
W mózgu dochodzi jeszcze do kilku ciekawych procesów, w tym do pobudzenia ośrodka nagrody (wydzielanie dopaminy), wydziela się również serotonina w tzw. jądrach szwu, która wpływa na korę przedczołową, pozwalając na racjonalna kontrolę układu emocjonalnego. Ponadto miejsce sinawe zawiera neurony, które wydzielają w naszym mózgu noradrenalinę. Noradrenalina powoduje aktywację mózgu. Mamy jasność umysłu, czujemy się bardziej sprawni.
Z powyższego wynika, że krótkotrwały stres jest dla człowieka niezmiernie pozytywny oraz potrzebny. Pozwala bowiem przygotować umysł i ciało do odpowiedniej reakcji na szanse oraz zagrożenia.
A kiedy stres przestaje być naszym sprzymierzeńcem?
Długotrwałe lub częste wydzielanie hormonów stresu powoduje różne choroby psychosomatyczne, wysokie ciśnienie, zaburza pracę całego ciała, wszystkich organów.
Stres zbyt silny lub długotrwały np. odkładamy coś, co powinno być zrobione od razu (po to był "dobry stres") jest jednoznacznie szkodliwy. Dopóki nie rozwiążemy sprawy stres pozostanie, chyba że nauczymy się odpuszczać (medytacja, joga, świadomość). Inna opcja niebezpieczna dla naszego umysłu i ciała to taka, kiedy sytuacja nas przerasta. Wówczas również stres się kumuluje. Podobnie jak w sytuacji powtarzającego się stresora. Powtarzający się stres również jest bardzo szkodliwy.
Zbyt dużo kortyzolu i długo działający kortyzol oddziałuje na hipokampa, który odpowiada za pamięć. Zatem chroniczny stres powoduje problemy z pamięcią o czym z pewnością wielu moich pacjentów przekonało się osobiście. Hipokamp kontroluje i sprawuje nadzór nad układem emocjonalnym. W sytuacji kiedy kortyzol zaburzy hipokamp, stres ma tendencję do wymykania się spod kontroli. Kortyzol wpływa również na zaburzenia związane z dopaminą i serotoniną, co prowadzi do braku motywacji. Osoba długotrwale zestresowana ma tendencję do poddawania się, nie widzi sensu. Brak dopaminy sprawia, że osoba staje się bezradna, nie mam motywacji. Brak serotoniny powoduje że emocje wymykają się spod kontroli. Emocje stają się bardzo silne. Osoba traci kontrolę nad sytuacją, traci grunt pod nogami. Osoba nie kontroluje sytuacji i nie jest w stanie przewidywać przyszłości. Spada aktywność kory przedczołowej.
W konsekwencji osoba chronicznie sestresowana działa emocjonalnie a nie rozsądkowo. Jest drażliwa, unika, boi się. To są reakcje pierwotne, dyktowane emocjami, zachowania wrodzone związane ze strachem i lękiem.
Krok od tragedii - czyli depresja...
Depresja jest utrwalonym stanem chronicznego stresu, który się utrzymuje a osoba nie jest w stanie sobie sama z tym poradzić. Zbyt słabo działa kora przedczołowa. Układ emocjonalne generuje silne i negatywne emocje. Mówimy także o stresie pourazowym - wynikającym z silnej traumy, tragicznego zdarzenia.
Osoba w depresji może mieć myśli samobójcze. Nie działa prawidłowo układ nagrody, osoba nie jest zadowolona z życia nic ją nie cieszy. Pojawia się Anhedonia czyli niezdolność do odczuwania przyjemności. Osoba taka nie ma motywacji, nie czuję sensu życia.
Wsparcie psychologa w rozmowie wspiera motywację i pozwala wyjść z depresji. W pierwszej fazie terapii pracuje się z pacjentem nad środowiskiem emocjonalnym, eksploruje czynniki wywołujące stres długotrwały, powtarzający się lub traumatyczny.
Pamiętaj, stres działa niekorzystnie, jeżeli działa zbyt długo lub zbyt silnie.
Aby nie było chronicznego stresu nie odkładaj rzeczy na później. Pamiętaj, ze początkowo stres wspiera w wykonaniu zadania. Planuj i działaj. Rozwiązanie problemu powoduje ulgę. Stosuj medytację, jogę, relaks.
W przypadku potrzeby wsparcia psychologa w Bydgoszczy, opanowania stresu, lęku i napięcia - rekomendujemy rozmowę / konsultację z psychologiem również online. Zapraszam.
[psycholog w Bydgoszczy, leczenie paniki w Bydgoszczy, stres Bydgoszcz psycholog, psychoterapia online, psychoterapia w Bydgoszczy, napięcie emocjonalne, depresja, stres, stres chroniczny, objawy depresji]
Obraz autorstwa macrovector na Freepik